องค์ความรู้

rss

องค์ความรู้เกี่ยวกับเอกสารโบราณ

กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร เป็นหน่วยงานหลักในการจัดเก็บ ดูแลอนุรักษ์ เอกสารโบราณที่มีอายุนับ ๑๐๐ ปีขึ้นไป ซึ่งเป็นมรดกภูมิปัญญาอันล้ำค่าของบรรพชนไทยที่ได้สร้างขึ้นเพื่อบันทึกข้อมูลวิทยาการสาขาต่างๆ เรื่องราวหลักฐานทางประวัติศาสตร์ชาติไทยทั้งเป็นภาพสะท้อนให้เห็นอารยธรรม และศิลปวัฒนธรรมที่วิวัฒนาการสืบทอดมานับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งถือว่าเป็นแหล่งความรู้ที่สำคัญเกี่ยวกับเอกสารโบราณที่มีมากที่สุดในประเทศไทย

การสำรวจจารึกวัดราชคฤห์วรวิหาร

การสำรวจจารึกวัดราชคฤห์เกิดขึ้นจากกลุ่มงานภาษาโบราณ กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก กรมศิลปากร ได้รับการประสานงานจาก กองโบราณคดี กรมศิลปากร ว่าพบจารึกบริเวณด้านข้างของพระพุทธบาทจำลอง ณ บริเวณมณฑป บนเขามอ ของวัดราชคฤห์ แขวงบางยี่เรือ เขตธนบุรี กรุงเทพฯ  จึงได้เดินทางไปดำเนินตรวจสอบจารึกพระพุทธบาทจำลอง  วัดราชคฤห์ เมื่อวันที่ ๘ ตุลาคม ๒๕๖๓ 

คู่มือการอ่านถ่ายถอดอักษรธรรมอีสาน

          อักษรต่างๆ นับเป็นสื่ออันสำคัญยิ่งที่จะทำให้เราไขปัญหาในอดีตได้อย่างชัดเจน เช่น การได้พบอักษรพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ทำให้เราทราบถึงรายละเอียดความเป็นมาของเมืองสุโขทัยในทุกๆ ด้าน ทั้งด้านการเมือง การปกครอง การศึกษา การศาสนา และวัฒนธรรม รวมถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนในอดีตในเมืองสุโขทัยและเมืองอื่นๆ ที่มีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน

คู่มือการอ่านถ่ายถอดอักษรขอม

         อักษรขอมเป็นอักษรโบราณของไทยแบบหนึ่งปรากฎใช้ในเอกสารโบราณทุกประเภท ทั้งจารึก หนังสือสมุดไทย และคัมภีร์ใบลาน โดยเฉพาะคัมภีร์ใบลานที่พบในภาคกลางของประเทศส่วนที่บันทึกเรื่องราวทางพระพุทธศาสนา มักจารข้อความด้วยอักษรขอมเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากคนไทยแต่โบราณมีความเชื่อถือสืบต่อกันมาว่า อักษรขอมเป็นอักษรที่ศักสิทธิ์ นอกจากใช้บันทึกเนื้อความในพระไตรปิฎกแล้ว ยังใช้จารหรือเขียนเป็นบทมนตร์คาถาและยันต์ต่างๆ ทั้งในตำราเวชศาสตร์ โหราศาสตร์ ไสยศาสตร์ อันเป็นความเชื่อที่มีมาแต่โบราณและยังคงมีใช้สืบมาจนถึงปัจจุบัน

คู่มือสำรวจ จัดหา รวบรวมทรัพยากรสารสนเทศ เอกสารโบราณประเภทหนังสือสมุดไทยและคัมภีร์ใบลาน 1

          ทรัพยากรสารสนเทศเอกสารโบราณที่มีอยู่ในความรับผิดชอบของสำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร มี 3 ประเภท คือ จารึก หนังสือใบลานหรือคัมภีร์ใบลาน และหนังสือสมุดไทย เอกสารโบราณเหล่านี้ เป็นมรดกภูมิปัญญาของบรรพชนที่ส่วนหนึ่งยังคงตกค้างอยู่ในภูมิภาคต่างๆ ทั่วพระราชอาณาจักร ซึ่งปัจจุบันไม่มีการสร้างขึ้นใหม่อีกแล้ว ส่วนที่คงเหลืออยู่นับวันก็มีแต่จะเสื่อมสภาพไปตามการเวลาในที่สุดอาจจะไม่มีเหลืออยู่อีก ซึ่งจะเป็นการสูญเสียอันยิ่งใหญ่ที่สุดของประเทศ

คู่มือสำรวจ จัดหา รวบรวมทรัพยากรสารสนเทศ เอกสารโบราณประเภทจารึก

          ทรัพยากรสารสนเทศเอกสารโบราณที่มีอยู่ในความรับผิดชอบของสำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร มี ๓ ประเภท คือ จารึก หนังสือใบลานหรือคัมภีร์ใบลาน และหนังสือสมุดไทย เอกสารโบราณเหล่านี้ เป็นมรดกภูมิปัญญาของบรรพชนที่ส่วนหนึ่งยังคงตกค้างอยู่ในภูมิภาคต่างๆ ทั่วพระราชอาณาจักร ซึ่งปัจจุบันไม่มีการสร้างขึ้นใหม่อีกแล้ว ส่วนที่คงเหลืออยู่นับวันก็มีแต่จะเสื่อมสภาพไปตามกาลเวลา ในที่สุดอาจจะไม่มีเหลืออยู่อีก ซึ่งจะเป็นการสูญเสียอันยิ่งใหญ่ที่สุดของประเทศ