รายละเอียดเกร็ดความรู้จากเอกสารโบราณ

"ตำราพิชัยสงคราม รัชกาลที่ 2"
หมวดหมู่: เกร็ดความรู้จากเอกสารโบราณ เผยแพร่เมื่อ: 10 มิ.ย. 2568โดย:Ratanaphorn Saardoadจำนวนผู้เข้าชม:216
เรียบเรียงโดย : โดยนางศิวพร เฉลิมศรี นักภาษาโบราณชำนาญการพิเศษ กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก

"พิชัยสงคราม" เป็นตำราว่าด้วยวิธีการเอาชนะข้าศึกในสงคราม ซึ่งนักปราชญ์ทางทหารสมัยโบราณ ได้แต่งขึ้นจากประสบการณ์ และจากการทดลอง เพื่อให้แม่ทัพนายกองใช้ศึกษา และเป็นคู่มือในการอำนวยการรบให้หน่วยทหารมีชัยชนะแก่ข้าศึก

สำหรับตำราพิชัยสงครามที่นำมาเขียนถึงนี้เป็นตำราพิชัยสงครามที่บันทึกลงบนคัมภีร์ใบลาน (ลานก้อม หรือใบลานขนาดสั้น) พ.ศ. ๒๓๖๒ ตรงกับรัชกาลที่ ๒ ได้มาจากกรมเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๕ มกราคม ๒๔๗๙ มีจำนวน ๑ ผูก ซึ่งเนื้อความก็จะกล่าวถึง กลศึกต่างๆ ๒๑ ประการ การดำเนินศึกตามหลักวิชากลยุทธ์โบราณ เช่น ดำเนินดุจหงส์บิน ตั้งทัพเป็นรูปสิงห์ในอิริยาบทก้าวเดิน เป็นต้น และจะมีเรื่องเกี่ยวกับวิชาโหราศาสตร์เข้ามาสอดแทรก อาทิ การนำชื่อของทหารในกองทัพมาคำนวณเพื่อหาตัวเลขมาใช้เป็นชื่อแล้วให้ผู้ที่มีนามต่างๆ เหล่านั้นเข้าประจำการตามตำแหน่งต่างๆของกองทัพ การเคลื่อนทัพก็ต้องมีการดูฤกษ์พิชัยสงคราม หรือกำหนดเวลาที่เชื่อว่าดีที่สุดในการเดินทัพ

 

บรรณานุกรม

ก่องแก้ว วีระประจักษ์. สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคกลาง เล่ม ๙ พรหมาภิบาล (ทองใบ สุวรรณภารต), พระยา-พิชัยสงคราม, ตำรา. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์, ๒๕๔๒.

ตำราพิไชสงคราม. หอสมุดแห่งชาติ. คัมภีร์ใบลาน. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นจาร. พ.ศ. ๒๓๖๒. เลขที่ ๒๑๒. หมวดยุทธศาสตร์

Tags

กระบวนแห่           แกงปลาไหล           เขาโค           คัมภีร์           คัมภีร์ใบลาน           คัมภีร์ประถมจินดา           คาถาป้องกันอสนีบาต           คาถาเย ธมฺมา           ค่าวพระอภัยมณี           เครื่องราชูปโภค           จรดจดจาร           จารึกในประเทศไทย           ช้าง           ช้างต้น           ช้างเผือก           ดวงชะตา           ดำน้ำ           เด็ก           ตำรา           ตำราชกมวย           ตำราแผนคชลักษณ์           ตำราฝังหลักเมือง           ตำราไม้ดัด           ตำราโหราศาสตร์           ทวารวดี           ทางชลมารค           ทำนา           เทวดา           นกกระทา           นกเขา           นครเมกกะ           นโม           น้ำฝนต้นข้าว           บัญชีเลก           ใบจุ้ม           ประกาศห้าม           ปลูกเรือน           ปัญญาบารมีหลวง           ผอม           พระไตรปิฎก           พระเทพกุญชร           พระพุทธเจ้า           พระราชพิธี           พระสมุดตำรา           พระอภิธรรม           พาหนะ           พิชัยสงคราม           ฟ้าผ่า           มวยไทย           มหามงคลนารี           เมฆ           แม่ซื้อ           ร้อยดอกไม้           ราชครู พระยา ราชา เสนา มนตรี           เรือพระที่นั่ง           ลักษณะพิสูท           ลุยเพลิง           ว่านยา           ศิลาจารึก           สุนัข           เสาแปดเหลี่ยม           แส๊กอะลี           หนังสือสมุดไทย           หนังสือสมุดไทยขาว           หลักเมือง           หลังปัลลวะ           หัวป่าก์พ่อครัว           ห้ามกล่าวทัก           หินบดยา           อนุตตานทีปนี           อ้วน           อักษรขอม           อักษรปัลลวะ           โอม