รายละเอียดรายงานการสำรวจเอกสารโบราณ

สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ได้มอบหมายให้ นายทีปวัจน์ ศรีวัชรวิชญ์ หัวหน้ากลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก พร้อมคณะนักภาษาโบราณลงพื้นที่ติดตามผลการดำเนินงานสำรวจและจัดเก็บเอกสารโบราณ ครั้งที่ 1 เมื่อเดือนมกราคม 2560 ซึ่งการติดตามผลครั้งนี้ ดำเนินการ ณ แหล่งเอกสารโบราณ ที่ได้ดำเนินการสำรวจและลงทะเบียนเรียบร้อยแล้วใน จังหวัดตรัง พังงา และระนอง ระหว่างวันที่ 18-21 เมษายน 2560 ตามโครงการเครือข่ายดูแลรักษาเอกสารโบราณ ปีงบประมาณ 2560 ซึ่งได้รับจัดสรรงบประมาณจาก กลุ่มพัฒนาระบบบริหาร สำนักบริหารกลาง กรมศิลปากร
สรุปผลการดำเนินงาน จำนวน 10 แห่ง ดังนี้
1. ติดตามผลการดำเนินการ จำนวน 4 แห่ง ได้รับบริจาคเอกสารโบราณ จำนวน 1 รายการ
2. สำรวจเอกสารโบราณ ตามแหล่งข้อมูลเพิ่มเติม จำนวน 6 แห่ง พบเอกสารโบราณ จำนวน 2 แห่ง สำรวจและดูแลรักษาเอกสารโบราณ จำนวน 45 รายการ

รายละเอียดการดำเนินการ ดังนี้
1. จังหวัดระนอง ติดตามผลการสำรวจ 1 แห่ง ณ วัดสุวรรณคีรีวิหาร อำเภอเมือง จังหวัดระนอง ได้รับบริจาคหนังสือสมุดไทย เรื่อง สมุดภาพพระมาลัย จำนวน 1 เล่ม จากพระเดชพระคุณพระระณังคมุนีวงศ์ เจ้าคณะจังหวัดระนอง เพื่อประโยชน์ในการศึกษาของชาติต่อไป นอกจากนี้ยังได้ข้อมูลแหล่งเอกสารโบราณ จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ วัดบ้านหงาว อำเภอเมือง จังหวัดระนอง พบหนังสือสมุดไทย จำนวน 32 เล่ม จัดเก็บเป็นอย่างดีอยู่ภายในพิพิธภัณฑ์ของวัด
2. จังหวัดพังงา ติดตามผลการสำรวจเอกสารโบราณ 1 แห่ง ได้แก่ วัดเสนานุชรังสรรค์ อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา ผลปรากฏว่าเจ้าอาวาสและพระลูกวัดได้ช่วยกันดูแลรักษาเป็นอย่างดี และได้รับงบประมาณเพิ่มเติมในการปรับปรุงพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านของวัดในอนาคต และทางวัดได้ให้ข้อมูลแหล่งเอกสารโบราณ 1 แห่ง จึงดำเนินการสำรวจเอกสารโบราณแต่ไม่พบเอกสารโบราณ เนื่องจากเจ้าอาวาสมรณภาพแล้ว ชาวบ้านนำไปบูชาเพราะความเชื่อส่วนตัว
3. จังหวัดตรัง ติดตามผลการสำรวจ 2 แห่ง ดังนี้
(1) วัดตรังคภูมิพุทธาวาส อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง เจ้าอาวาสได้เก็บรักษาไว้อย่างดี และได้แนะนำแหล่งข้อมูล เพิ่มเติม จำนวน 3 แห่ง เมื่อได้ดำเนินการสำรวจแล้วไม่พบเอกสารโบราณเนื่องจากถูกไฟไหม้บ้าง ถูกปลวกกัดกินเลยเผาทำลายบ้าง รวมทั้งเมื่อเจ้าอาวาสมรณภาพแล้ว ชาวบ้านนำไปบูชาตามความเชื่อบ้าง
(2) วัดควนนาแค อำเภอเมือง จังหวัดตรัง ได้จัดเก็บรักษาไว้อย่างดี
นอกจากนี้ ยังได้ดำเนินการสำรวจเอกสารโบราณร่วมกับหอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ตรัง จำนวน 1 แห่ง ได้แก่ วัดควนวิไล อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง พบว่ามีหนังสือสมุดไทยถูกปลวกกัดกิน จึงดำเนินการคัดแยก ปัดฝุ่น ทำความสะอาด ห่อมัดจัดเก็บ จำนวน 13 เล่ม จากการดำเนินงานครั้งนี้ ได้ดำเนินการติดตามผลการดำเนินงานและสำรวจตามแหล่งข้อมูลที่ได้รับเพิ่มเติม ทำความสะอาด และจัดเก็บเอกสารโบราณ
ดังนั้น จะเห็นได้ว่าการดำเนินงานโครงการเครือข่ายดูแลรักษาเอกสารโบราณ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 ของกลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ถือว่าเป็นการสืบทอดองค์ความรู้ ภูมิปัญญา รวมถึง คำสอนทางพระพุทธศาสนา ซึ่งนับได้ว่าเป็นการสร้างความรัก ตระหนัก หวงแหน มรดกทางวัฒนธรรมของชุมชนท้องถิ่น และเผยแพร่ให้กว้างขวางในอนาคตต่อไป