การสืบค้นวันสำคัญทางประวัติศาสตร์มีปัญหาอยู่มิใช่น้อย เพราะการบันทึกประวัติศาสตร์นั้น บางครั้งมิได้ระบุ วัน เดือน ปี ไว้ชัดเจน การหาวันสำคัญบางครั้งอาจต้องอาศัยเทียบเคียงจากเหตุการณ์ใกล้เคียงหรืออาจต้องศึกษาเปรียบเทียบกับหลักฐานชิ้นอื่น ๆ ก็มี อย่างไรก็ตาม เมื่อได้วันสำคัญมาแล้วยังมีปัญหาการเทียบเป็นระบบวันทางสุริยคติเช่นที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน เนื่องจากโบราณบันทึกเป็นวันทางจันทรคติ ศักราชนิยมใช้จุลศักราชหรือเก่าถึงมหาศักราชก็มี หลักวิชาคำนวณสอบเทียบวัน เดือน ปี นี้มีอยู่หลากหลาย หลักที่ปราชญ์ยุคก่อนคิดค้นกันไว้ ปราชญ์รุ่นต่อ ๆ มาได้อาศัยศึกษาและสอบเทียบกับหลักวิชาที่พัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ ก็ย่อมได้หลักการคำนวณที่เที่ยงตรงมากยิ่งขึ้น จึงย่อมพบข้อผิดพลาดของการคำนวณในยุคก่อน แล้วนำมาสู่การแก้ไขให้ถูกต้องที่สุดในยุคปัจจุบัน
ศิลปากร
ปีที่ 41 ฉบับที่ 1 มกราคม-กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2541