รายละเอียดเกร็ดความรู้จากเอกสารโบราณ

ศิลาจารึกวัดบางสนุก พร.๑
หมวดหมู่: เกร็ดความรู้จากเอกสารโบราณ เผยแพร่เมื่อ: 25 ต.ค. 2567โดย:Sawinee Khonkaenจำนวนผู้เข้าชม:37
เรียบเรียงโดย : นางสาวชญานุตม์ จินดารักษ์

       เนื้อหาโดยสังเขปเริ่มด้วย “ผู้สร้างกล่าวนมัสการและสรรเสริญคุณพระศรีรัตนตรัย แล้วขอให้สาธุชนจงฟังเรื่องมหาทานที่ตนจะเล่าว่า ขุนอู...ว เจ้าเมืองตรอกสลอบ และแซงุน เป็นขุนที่ฝักใฝ่ในธรรม ได้ชวนลูกเจ้าลูกขุนมูลนาย ไพร่ไท ทั้งชาวแม่ชาวเจ้าทั้งหลาย ทำมหาทานสร้างพระพิมพ์ดีบุกและดินเผา ๑๑,๑๐๘ องค์ ประดิษฐานพระธาตุ พระงา (ในพระเจดีย์ที่สร้างไว้ก่อนแล้ว) สร้างศาลา และถวายข้าวของ สัตว์เลี้ยง และข้าพระไว้เป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา (ที่ศาสนสถานนี้)”

จารึกนี้ทำขึ้นใน พ.ศ.๑๘๘๒ ห่างจากจารึกลายสือไทยของพ่อขุนรามคำแหงที่ทรงประดิษฐ์ขึ้นเมื่อพ.ศ.๑๘๓๕ เพียง ๔๗ ปี นับเป็นจารึกลายสือไทยที่เก่าเป็นอันดับสอง ความโดดเด่นของจารึกนี้ เช่น

(๑) การเขียนภาษาบาลีด้วยอักขรวิธีลายสือไทยเป็นครั้งแรก ปรากฏในคำกล่าวนมัสการฯ ที่ว่า “วนนเท ตมนุชงง  ส...   มหนนตงง  รดดนดด(ยํ) (ปว)กกขามิ  มหาทานงง  สุนาถ  (สาธ)โว” อ่านตามภาษาบาลีว่า “วนฺเท  ตมนุชํ   ส...   มหนฺตํ  รตฺตนตฺตยํ  ปวกฺขามิ  มหาทานํ  สุนาถ  สาธโว” 

(๒) การเขียนลายสือไทยโดยใช้สระรายล้อมพยัญชนะไม่เขียนในระดับเดียวกับพยัญชนะอย่างอักขรวิธีลายสือไทย เช่น ในข้อความว่า “...ขุนผู้ใจดีชวนลูกเจ้า...”

(๓) การใช้ไม้เอกกำกับให้อ่านแยกพยางค์และคงจะให้ออกเสียงต่ำอย่างปัจจุบัน ในคำว่า “ก่” จากข้อความว่า “...แตก่หินแลง..“ อ่านว่า “แต่ก่อหินแลง”

 

บรรณานุกรม 

“ศิลาจารึกวัดบางสนุก พร.๑ ภาษาบาลี-ไทย อักษรไทยสุโขทัย พุทธศักราช ๑๘๘๒” จัดแสดง 
ณ กลุ่มหนังสือเขียนและจารึก สำนักหอสมุดแห่งชาติ 

ประชุมจารึก ภาคที่ ๘ จารึกสุโขทัย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, ๒๕๔๘. หน้า ๕๒ – ๕๕. 

Prasert Ṇa Nagara and A.B.Griswold. Epigraphic and Historical Studies. Bangkok: Roongsaeng  Karnpim, 1992. p.768 – 772.

Tags

เขาโค           คัมภีร์           คัมภีร์ใบลาน           คัมภีร์ประถมจินดา           คาถาป้องกันอสนีบาต           ค่าวพระอภัยมณี           ช้าง           เด็ก           ตำรา           ตำราชกมวย           ตำราแผนคชลักษณ์           ตำราไม้ดัด           ตำราโหราศาสตร์           ทำนา           เทวดา           นกกระทา           นกเขา           นครเมกกะ           นโม           น้ำฝนต้นข้าว           บัญชีเลก           ใบจุ้ม           ประกาศห้าม           ปลูกเรือน           ปัญญาบารมีหลวง           ผอม           พระไตรปิฎก           พระพุทธเจ้า           พระราชพิธี           พระสมุดตำรา           พระอภิธรรม           พาหนะ           พิชัยสงคราม           ฟ้าผ่า           มวยไทย           มหามงคลนารี           เมฆ           แม่ซื้อ           ร้อยดอกไม้           ราชครู พระยา ราชา เสนา มนตรี           ศิลาจารึก           สุนัข           แส๊กอะลี           หนังสือสมุดไทย           หนังสือสมุดไทยขาว           ห้ามกล่าวทัก           อนุตตานทีปนี           อ้วน           อักษรขอม           โอม