ลักษณพฤกษชาติ และว่านยาอันมีคุณ
เรียบเรียงโดย : ศิวพร เฉลิมศรี นักภาษาโบราณชำนาญการพิเศษ กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก
วันนี้เสนอเรื่อง "ลักษณพฤกษชาติ และว่านยาอันมีคุณ" ถ่ายถอดเนื้อหาโดยนางศิวพร เฉลิมศรี นักภาษาโบราณชำนาญการพิเศษ กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก เนื้อหามีดังนี้ สมุนไพร เป็นผลิตผลจากธรรมชาติที่มนุษย์รู้จักที่จะนำมาใช้เพื่อรักษาโรคภัยไข้เจ็บมาตั้งแต่โบราณ คนไทยก็มีภูมิปัญญาในการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรในการดูแลสุขภาพมาอย่างยาวนานเช่นเดียวกัน และได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น หนังสือสมุดไทยดำเรื่อง ลักษณพฤกษชาติและว่านยาอันมีคุณ เป็นหนังสือสมุดไทยในหมวดเวชศาสตร์ ที่บันทึกด้วยเส้นรงค์ (เส้นดินสอขาว และเส้นหรดาล) อักษรขอม-ไทย ภาษาบาลี-ไทย เล่มนี้ได้มาจากทายาทของหลวงดรุณกิจวิทูรมอบให้หอสมุดแห่งชาติ เมื่อ ๑๒ มีนาคม ๒๕๑๘ เนื้อหาในเล่มกล่าวถึงสรรพคุณของพืชสมุนไพรต่างๆ มากกว่า ๑๕๐ ชนิด และการใช้ส่วนใดของพืชไม่ว่าจะเป็นใบ ราก ลำต้น เปลือก แก่น จากพืชสมุนไพรชนิดนั้นๆ มาปรุงเป็นยานั้นสามารถใช้รักษาโรคอะไรได้บ้าง เช่น สมอทั้ง ๗ ประการ พริกไทย ขิงแห้ง ขิงสด ดีปลี ผลมะตูม จันทน์ขาว จันทน์แดง เทียนทั้ง ๑๑ โกฎทั้ง ๑๒ เทียนทั้ง ๑๑ มหาหิงค์ กระเมง เปราะหอม ว่านหางช้าง เกลือทั้ง ๕ เป็นต้น ส่วนท้ายเล่มกล่าวถึงตำรับยาต่างๆ เช่น ยาสมานโลหิต ยาฟอกฝี ยาแก้ไอ ยาแก้ปวดท้อง ยาต้มแก้พยาธิน้ำเต้า เป็นต้น ปัจจุบันการใช้พืชสมุนไพร จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ใช้ในการดูแลสุขภาพ ทำให้คนเห็นคุณค่า และกลับมาดำเนินชีวิตใกล้ชิดธรรมชาติมากขึ้น
บรรณานุกรม
“ลักษณพฤกษชาติและว่านยาอันมีคุณ.” หอสมุดแห่งชาติ. หนังสือสมุดไทยดำ. อักษรขอม-ไทย. ภาษาบาลี-ไทย. เส้นรงค์(ดินสอ,หรดาล). ม.ป.ป. เลขที่ ๑๘๗. หมวดเวชศาสตร์.