เรียบเรียงโดย : นางศิวพร เฉลิมศรี นักภาษาโบราณชำนาญการพิเศษ กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก
ตำราทำกระดาษเพลาเล่มนี้เป็นหนังสือสมุดไทยดำ เขียนด้วยเส้นดินสอขาว บันทึกด้วยอักษรไทย และภาษาไทย เลขที่ ๔๒ อยู่ในหมวดตำราเบ็ดเตล็ด ได้มาจากกรมเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เนื้อเรื่องว่าด้วยวิธีการทำกระดาษเพลาด้วยเปลือกข่อย ซึ่ง กระดาษเพลา คือ กระดาษที่ทำจากเปลือกไม้ชนิดต่างๆ เหมือนอย่างทำหนังสือสมุดไทย แต่ทำเป็นแผ่นบางๆเรียกว่า “กระดาษเพลา” ทำขึ้นเพื่อใช้ในการขีดเขียนได้แล้ว ยังนำไปใช้ในกิจการอย่างอื่นได้อีกด้วย เช่น ใช้ทำหมันยาเรือ ปั่นเป็นเส้นใช้แทนด้ายเย็บซ่อมสมุดไทย ใช้เป็นส่วนประกอบการทำดอกไม้ไฟ เช่น ใช้ทำรองดอกไม้เทียน เป็นต้น นอกจากนั้นยังใช้ในงานช่างทองได้อีกด้วย ซึ่งในกลุ่มช่างตีทองนิยมเรียกกระดาษเพลาว่า กระดาษดาม ในเขตจังหวัดภาคเหนือ เช่น จังหวัดลำปาง เรียกกระดาษเพลาว่ากระดาษน้ำโท้ง สิ่งเหล่านี้ถือเป็นหลักฐานที่สำคัญให้เห็นว่าคนไทยโบราณรู้จักการทำกระดาษมาจากพืชพันธุ์ไม้พื้นบ้าน หาได้ง่าย ใช้สะดวก เหมาะสมกับสภาพชีวิตของคนไทย รวมทั้งเป็นสิ่งที่แสดงถึงความรุ่งเรืองทางด้านอักษรศาสตร์ของชาติไทยเรา
บรรณานุกรม
ก่องแก้ว วีระประจักษ์. การทำสมุดไทยและการเตรียมใบลาน. พิมพ์ครั้งที่ ๓. กรุงเทพฯ: ทรงสิทธิวรรณ, ๒๕๕๓.
“ตำราทำกระดาษเพลา.” หอสมุดแห่งชาติ. หนังสือสมุดไทยดำ. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นดินสอ. ม.ป.ป.
เลขที่ ๔๒. หมวดตำราเบ็ดเตล็ด.