บทความด้านจารึกและเอกสารโบราณในนิตยสารศิลปากร

rss

องค์ความรู้เกี่ยวกับเอกสารโบราณ

กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร เป็นหน่วยงานหลักในการจัดเก็บ ดูแลอนุรักษ์ เอกสารโบราณที่มีอายุนับ ๑๐๐ ปีขึ้นไป ซึ่งเป็นมรดกภูมิปัญญาอันล้ำค่าของบรรพชนไทยที่ได้สร้างขึ้นเพื่อบันทึกข้อมูลวิทยาการสาขาต่างๆ เรื่องราวหลักฐานทางประวัติศาสตร์ชาติไทยทั้งเป็นภาพสะท้อนให้เห็นอารยธรรม และศิลปวัฒนธรรมที่วิวัฒนาการสืบทอดมานับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งถือว่าเป็นแหล่งความรู้ที่สำคัญเกี่ยวกับเอกสารโบราณที่มีมากที่สุดในประเทศไทย

SuperUser Account
SuperUser Account's Article
Cover 22.png

คำว่า "ขอม" ในจารึกสุโขทัย อยุธยา และล้านนา

เอมอร เชาวน์สวน

          คำว่าจารึกสุโขทัย หมายถึง จากรึกที่ส้รางในสมัยสุโขทัย จารึกที่ใช้อักษรไทยสุโขทัย จารึกที่ใช้อักษรขอมสุโขทัย รวมทั้งจากรึกที่ใช้อักษรซึ่งวิวัฒนาการหรือได้รับอิทธิพลจากอักษรไทยหรือขอมแบบสุโขไทย1 ซึ่งจารึกสุโขทัยที่ตีพิมพ์ในหนังสือประชุมจารึกภาคที่ 8 จารึกสุโขทัย เมื่อพทธศักราช 2547 จำนวนทั้งหมด 74 รายการ จารึกนี้อายุตั้งแต่พุทธศวรรษที่ 19-212 จากการค้นคว้าศึกษาเนื้อหาจารึกทั้งหมดที่ตีพิมพ์พบคำว่า "ขอม" ในจารึกสุโขทัยช่วงพุทธศวรรษที่ 20 ได้แก่ จารึกวัดศรีชุม จารึกป้านางคำเยีย และจารึกปู่ขุมจิดขุนจอด ในจารึกอยุธยาพบคำว่าขอมในจารึกแม่อักษรขอมขุอปรอท พระราชนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐา สุริยวงษ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) พุทธศักราช 2290 ส่วนจารึกล้านนา3 พบจารึกที่ปรากฏคำว่า "ขอม" ครั้งแรกในจารึกกษัตริย์ราชวงศ์มังราย (พะเยา) พุทธศักราช 1945 ตรงกับสมัยสุโขทัย และพบคำว่า "ขอม" เรื่อยมาในสมัยอยุธยาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ จารึกสมัยแรกๆ พบคำว่า "ขอม" และได้พบคำว่า "ขอม" ในจารึกวัดบ้านขามเมืองปัน เมื่อพุทธศักราช 2113 ตรงกับสมัยอยุธยา และใช้คำว่า "กรอม" ในจารึกวัดพระธาตุเขาน้อย ช่วงพุทธศักราช 2449-2456 สมัยรัตนโกสินทร์

Tags

คำว่า "ขอม" ในจารึกสุโขทัย อยุธยา และล้านนา ยางรัก ตู้พระธรรม จารึกเหรียญเงินอารข่าน arakan จารึกฐานพระพุทธรูปไม้ มป.12 ธรรมล้านนา บาลี จารึกฐานพระพุทธรูปนางคำ จารึกวัดชาวอ้ายดาบเรือน ไทยล้านนา ศิลาจารึก อักษรไทยฝักขาม วัดพระสิงห์ บ้านพังพวย อักษรขอมโบราณ จารึกฐานพระพุทธรูป ศรีชยสิงหวรมัน จารึกภูเขียว จารึกปราสาทกันต๊อบ ศิลาจารึกจังหวัดลำปาง จารึกสุโขทัย ศิลาจารึกหลักที่ 7 จารึก อักษรเชลียง จารึกภาษาไทย อักษรขอม อักษรไทยเหนือ วัดใต้เทิง จารึกบนหัวระฆังสัมฤทธิ์ ภาษามคธ วัดคงคาวดี วังสวนผักกาด วัดวิสุทธาราม จารึกบนแผ่นไม้กระดาน จารึกในพระธาตุพนม จารึกเมืองกำแพงเพชร จารึกเมืองอุบลราชธานี จารึกฐานพระพุทธรูปเสลามุจจลินท์ อักษรธรรมอีสาน จารึกแผ่นหินใบเสมา จารึกฐานพระพุทธรูปท่านเจ้าครูศรีวิลาส จารึกฐานพระพุทธรูปมหาราชครูธรรมคุตต์ วรรณกรรมสุภาษิต วรรณกรรมคำสอน วรรณกรรมสอนหญิง จารึกปราสาทตาเมือนธม 1 อักษรปัลลวะ ภาษาสันสกฤต วรรณคดีสุภาษิต กฤษณาสอนน้อง พระเจ้าอยู่หัวบรมโกษฐ์ จารึกบ้านกู่จาน สิม พระพุทธรูปบุเงินจากถ้ำสาริกา รูปอักษรไทย พระมหากษัตริย์ วรรณกรรม ปราสาทเขาดุม วันสำคัญ ประวัติศาสตร์ ลำน้ำเจ้าพระยา แกงได วัดเจดีย์เหลี่ยมเวียงกุมกาม ตำราโค แผนโบราณ เขาน้อย บทนมัสการบนแผ่นอิฐสมัยทวารวดี ปราสาทเมืองแขก จังหวัดนครราชสีมา โคลงเรือพระประทีป ใบจุ้ม อาณาจักรล้านช้าง พระราชวังเดิม โบราณวัตถุ ภาษาบาลี อักษรไทย ธงพระคชาธาร ยันต์ ประชุมพงศาวดาร จดหมายเหตุโหร จมื่นก่งศิลป์ พงศาวดารเหนือ ศักราช วันเดือนปี จันทรคติ พระบรมธาตุนครชุม จารึกนครชุม การพิสูจน์ศิลาจารึก การอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน จารึก เย ธมฺมาฯ จารึกเหรียญเงินทวารวดี อักษรขโรษฐี สันสกฤต สมเด็จพระสุริโยทัย แหล่งข้อมูลประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร เหรียญเงินพม่าโบราณ จารึกปากระฆัง บ้านตาดทอง พระพุทธไสยาสน์ภูเวียง ใบบอก การพิมพ์หนังสือ หนังสือตัวพิมพ์ แพทย์แผนไทยโบราณ หนังสือสมุดไทย เวชศาสตร์ การแสดงความเคารพ พระภิกษุ ปราสาทเปือยน้อย กำลังพล พิไชยสงคราม วัดภูเขาทอง หมายรับสั่ง มีดหมอ มีดอาคม ศาลเจ้าพ่อหอเชือก ตุ๊กตาศิลาทราย วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระที่นั่งสุวรรณปฤษฎางค์ เทศนาจุลยุทธการวงศ์ ก่องแก้ว วีระประจักษ์ เอกสารโบราณ กรมเกณฑ์บุญ จารึกแผ่นทองแดง ขอม จารึกแผ่นทอง จารึกธรรมจักร จารึกบ้านโคกสะแกราช ขอมโบราณ จารึกปราสาทเมืองต่ำ จารึกปราสาทหินพนมวัน 13 จารึกพระพิมพ์ดินเผาศรีสัชนาลัย อักษรเทวนาครี จารึกศรีชยสิงหวรมัน จารึกศรีพุมเวียงจันทน์ ไทยอีสาน ไทยน้อย ฉันท์เฉลิมพระเกียรติพระเจ้าปราสาททอง ตู้ลายทอง กาคาบฟ้อง มหาดเล็กไล่กา บัตรสนเท่ห์ อักษรอินเดียใต้ ช่องสระแจง พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา พระราชวังจันทรเกษม ศิลาจารึกชะลอพระพุทธไสยาสน์ กรอบคันฉ่องสำริด วัดกำแพงงาม จารึกบนไม้สัก วัดเกตการาม วรรณกรรมกลอนสวด กาพย์กลอนสวด พระเจ้าปราสาททอง ลบศักราช จารึกหลักที่ 114 พระกัลปนาวัด วัดไชยวัฒนาราม ฐานพระพุทธรูปสำริด จดหมายเหตุ ดาราศาสตร์ หงสาวดี อังวะ ศรีอยุธยา จารึกเมืองยะรัง ศรีทวารวดี เหรียญตรา อักษรมอญ ภาษามอญ เมืองฟ้าแดดสูงยาง จารึกบนฐานพระพุทธรูป วัดพระเชตุพนฯ ภาพถ่ายเอกสารโบราณ วัดพระธาตุหริภุญชัย วัดศรีเกิด ศาลากลางจังหวัดลำปาง วัดเชียงราย พุทธสถาน วัดพระธาตุจอมทองวรวิหาร วัดสมุหนิมิต ศิลาจารึกสด๊กก๊อกธม จารึกบนฐานพระพุทธรูปสัมฤทธิ์ จารึกบนแผ่นไม้สัก ศิลาจารึกตำบลโคกแวง วัดจอยแช จารึกบนฐานพระพุทธรูปปางสมาธิ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญชัย ศิลาจารึกวัดช้างค้ำ ศิลาจารึกบนแผ่นหินชนวน วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ศิลาจารึกชะลอพระพุทธไสยาสน์ วัดตลาด จารึกวัดมหาธาตุ ศิลาจารึกภาษาเขมร กฎหมายลักษณะโจร ปีนักษัตร จารึกกรุงสุโขทัย วัดผ้าขาวป้าน วัดสุนทราราม จารึกบนฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย วัดคูยาง ตัวเลขไทย จารึกสด๊กกกทม จารึกพิพิธภัณฑ์ ศิลาจารึกวัดพระเกิด วัดศรีอุโมงคำ จารึกที่ระฆังในถ้ำเชียงดาว ศิลาจารึกวัดศรีเกิด ศิลาจารึกจากวัดบ้านยางหมากม่วง ศิลาจารึกถ้ำเลข จารึกที่ฐานพระพุทธรูปจากวัดกลางเวียง