สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสำรวจพบคัมภีร์ใบลาน ณ วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร จังหวัดน่าน วัฒนา พึ่งชื่น เมื่อวันที่ 18 มกราคม 2554 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร อำเภอเมือง จังหวัดน่าน เป็นการส่วนพระองค์ เพื่อทรงกราบนมัสการพระนันทบุรีศรีศากยมุนี พระพุทธรูปปางลีลา พระประธานภายในหอพระไตรปิฎกตามพระราชอัธยาศัย จากนั้นเสด็จพระราชดำเนินออกมาที่ชาน ซึ่งมีหีบพระธรรมตั้งอยู่โดยรอบ ทอดพระเนตรคัมภีร์ใบลานวางอยู่ในหีบพระธรรม จึงมีพระราชดำรัสแก่อธิบดีกรมศิลปากรถึงปัญหาการชำรุดเสียหายของคัมภีร์ใบลานในหีบพระธรรมนั้น เมษายน 30, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 0 Comment Read More >> ถามมา - ตอบไป : ผมถักเปียมัดคัมภีร์ใบลาน : ภูมิปัญญา ศรัทธา ของสตรีไทยโบราณ จรัญ ทองวิไล การมัดห่อคัมภีร์ใบลานโบราณถือปฏิบัติกันเป็นธรรมเนียมนิยมโดยทั่วกันคือ จะผูกเป็น 5 เปลาะ เปลาะละ 3 รอบ นักปราชญ์ทางพุทธศาสนาเชื่อมโยงไปเข้ากับหลักธรรมหรือข้อธรรมในพุทธศาสนาอย่างแยบคาย โดยเชื่อว่าที่มัดเป็น 5 นั้นหมายถึง ขันธ์ 5 บ้าง ศีล 5 บ้าง ส่วนที่มัด 3 รอบนั้นหมายถึง ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา บ้าง พระรัตนไตร คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ บ้าง เป็นที่น่าสังเกตว่าการมัดห่อคัมภีร์นั้นนอกจากจะใช้ด้ายฟั่นเป็นเชือกมัดคัมภีร์แล้ว ยังพบว่าสตรีไทยโบราณนิยมนำเส้นผมมาถักเปียต่อเป็นเส้นยาว ใช้มัดห่อคัมภีร์หรือทำเป็นสายสนองร้อยคัมภีร์ทำเป็นเชือกด้วย หากพิจารณาทางกายภาพแล้วจะเห็นว่าเส้นผมที่จะนำมาถักเปียแทนเชือกนั้นต้องเป็นเส้นผมที่มีขนาดความยาวพอสมควร อย่างน้อยก็ประมาณ 1 ฟุตขึ้นไป ลักษณะดังกล่าวนี้ชวนให้คิดไปถึงการไว้ผมของสตรีชาวสยามสมัยโบราณซึ่งแต่ละยุคสมัยจะนิยมไว้ทรงผมแตกต่างกันไป เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >> กรรมวิบัติวินิจฉัย : กรณีศึกษาเหตุสังฆกรรมของภิกษุบกพร่องที่บันทึกไว้ในคัมภีร์ใบลาน วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานเรื่องกรรมวิบัติวินิจฉัย บทนิพนธ์ของสมเด็จพระสังฆราช (นาค) วัดราชบูรณะ (วัดเลียบ) สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 6 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2386 - 2392 เป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันให้เห็นข้อวินิจฉัยการทำสังฆกรรมของภิกษุที่บกพร่อง องค์ประมุขสงฆ์แห่งราชอาณาจักรไทยในสมัยรัชกาลที่ 3 ผู้มีความฉลาดหลักแหลม เรียบเรียงองค์ความรู้จากพระไตรปิฎกแล้วบันทึกเป็นแบบธรรมเนียมข้อปฏิบัติของหมู่สงฆ์ในสังฆมณฑลเพื่อให้ภิกษุสงฆ์ใช้เป็นแนวประพฤติปฏิบัติในทิศทางเดียวกัน เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, กรรมวิบัติวินิจฉัย 0 Comment Read More >> ของชิ้นเอกในกรมศิลปากร : พระไตรปิฎกใบลานอักษรธรรมล้านนาในหอสมุดแห่งชาติ วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานล้านนาในคลังเอกสารโบราณของสำนักหอสมุดแห่งชาติ มีประมาณ 24,000 ผูก ในจำนวนนี้เป็นคัมภีร์ใบลานพระไตรปิฎกถึง 450 ผูก ซึ่งถือว่าเป็นคลังใบลานล้านนาพระไตรปิฎกที่ใหญ่มาก ยิ่งไปกว่านั้นพระไตรปิฎกล้านนาที่พบเหล่านั้น สามารถศึกษาเปรียบเทียบกับแหล่งเอกสารโบราณอื่น ๆ ในภาคเหนือได้ครบทั้งสามปิฎก คือพระวินัย พระสูตร พระอภิธรรม จึงเป็นคลังสมองของล้านนาอย่างแท้จริง เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, พระไตรปิฎก, อักษรธรรมล้านนา 0 Comment Read More >> การอนุรักษ์ใบลาน ก่องแก้ว วีระประจักษ์ หนังสือใบลานเป็นเอกสารโบราณที่นิยมจดจารพระธรรมคำสั่งสอนในทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งบทมนต์ต่าง ๆ อันศักดิ์สิทธิ์ เรื่องอันเรื่องด้วยองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่เคารพสูงสุดของพุทธศาสนิกชน และบันทึกเรื่องต่าง ๆ ที่เป็นบทนิพนธ์ของอดีตชน ด้วยเหตุนี้ คนไทยโบราณจึงนิยมเรียกหนังสือใบลานเหล่านั้นว่า คัมภีร์ใบลาน มีนาคม 27, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร การอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >>
ถามมา - ตอบไป : ผมถักเปียมัดคัมภีร์ใบลาน : ภูมิปัญญา ศรัทธา ของสตรีไทยโบราณ จรัญ ทองวิไล การมัดห่อคัมภีร์ใบลานโบราณถือปฏิบัติกันเป็นธรรมเนียมนิยมโดยทั่วกันคือ จะผูกเป็น 5 เปลาะ เปลาะละ 3 รอบ นักปราชญ์ทางพุทธศาสนาเชื่อมโยงไปเข้ากับหลักธรรมหรือข้อธรรมในพุทธศาสนาอย่างแยบคาย โดยเชื่อว่าที่มัดเป็น 5 นั้นหมายถึง ขันธ์ 5 บ้าง ศีล 5 บ้าง ส่วนที่มัด 3 รอบนั้นหมายถึง ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา บ้าง พระรัตนไตร คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ บ้าง เป็นที่น่าสังเกตว่าการมัดห่อคัมภีร์นั้นนอกจากจะใช้ด้ายฟั่นเป็นเชือกมัดคัมภีร์แล้ว ยังพบว่าสตรีไทยโบราณนิยมนำเส้นผมมาถักเปียต่อเป็นเส้นยาว ใช้มัดห่อคัมภีร์หรือทำเป็นสายสนองร้อยคัมภีร์ทำเป็นเชือกด้วย หากพิจารณาทางกายภาพแล้วจะเห็นว่าเส้นผมที่จะนำมาถักเปียแทนเชือกนั้นต้องเป็นเส้นผมที่มีขนาดความยาวพอสมควร อย่างน้อยก็ประมาณ 1 ฟุตขึ้นไป ลักษณะดังกล่าวนี้ชวนให้คิดไปถึงการไว้ผมของสตรีชาวสยามสมัยโบราณซึ่งแต่ละยุคสมัยจะนิยมไว้ทรงผมแตกต่างกันไป เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >> กรรมวิบัติวินิจฉัย : กรณีศึกษาเหตุสังฆกรรมของภิกษุบกพร่องที่บันทึกไว้ในคัมภีร์ใบลาน วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานเรื่องกรรมวิบัติวินิจฉัย บทนิพนธ์ของสมเด็จพระสังฆราช (นาค) วัดราชบูรณะ (วัดเลียบ) สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 6 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2386 - 2392 เป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันให้เห็นข้อวินิจฉัยการทำสังฆกรรมของภิกษุที่บกพร่อง องค์ประมุขสงฆ์แห่งราชอาณาจักรไทยในสมัยรัชกาลที่ 3 ผู้มีความฉลาดหลักแหลม เรียบเรียงองค์ความรู้จากพระไตรปิฎกแล้วบันทึกเป็นแบบธรรมเนียมข้อปฏิบัติของหมู่สงฆ์ในสังฆมณฑลเพื่อให้ภิกษุสงฆ์ใช้เป็นแนวประพฤติปฏิบัติในทิศทางเดียวกัน เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, กรรมวิบัติวินิจฉัย 0 Comment Read More >> ของชิ้นเอกในกรมศิลปากร : พระไตรปิฎกใบลานอักษรธรรมล้านนาในหอสมุดแห่งชาติ วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานล้านนาในคลังเอกสารโบราณของสำนักหอสมุดแห่งชาติ มีประมาณ 24,000 ผูก ในจำนวนนี้เป็นคัมภีร์ใบลานพระไตรปิฎกถึง 450 ผูก ซึ่งถือว่าเป็นคลังใบลานล้านนาพระไตรปิฎกที่ใหญ่มาก ยิ่งไปกว่านั้นพระไตรปิฎกล้านนาที่พบเหล่านั้น สามารถศึกษาเปรียบเทียบกับแหล่งเอกสารโบราณอื่น ๆ ในภาคเหนือได้ครบทั้งสามปิฎก คือพระวินัย พระสูตร พระอภิธรรม จึงเป็นคลังสมองของล้านนาอย่างแท้จริง เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, พระไตรปิฎก, อักษรธรรมล้านนา 0 Comment Read More >> การอนุรักษ์ใบลาน ก่องแก้ว วีระประจักษ์ หนังสือใบลานเป็นเอกสารโบราณที่นิยมจดจารพระธรรมคำสั่งสอนในทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งบทมนต์ต่าง ๆ อันศักดิ์สิทธิ์ เรื่องอันเรื่องด้วยองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่เคารพสูงสุดของพุทธศาสนิกชน และบันทึกเรื่องต่าง ๆ ที่เป็นบทนิพนธ์ของอดีตชน ด้วยเหตุนี้ คนไทยโบราณจึงนิยมเรียกหนังสือใบลานเหล่านั้นว่า คัมภีร์ใบลาน มีนาคม 27, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร การอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >>
กรรมวิบัติวินิจฉัย : กรณีศึกษาเหตุสังฆกรรมของภิกษุบกพร่องที่บันทึกไว้ในคัมภีร์ใบลาน วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานเรื่องกรรมวิบัติวินิจฉัย บทนิพนธ์ของสมเด็จพระสังฆราช (นาค) วัดราชบูรณะ (วัดเลียบ) สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 6 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2386 - 2392 เป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันให้เห็นข้อวินิจฉัยการทำสังฆกรรมของภิกษุที่บกพร่อง องค์ประมุขสงฆ์แห่งราชอาณาจักรไทยในสมัยรัชกาลที่ 3 ผู้มีความฉลาดหลักแหลม เรียบเรียงองค์ความรู้จากพระไตรปิฎกแล้วบันทึกเป็นแบบธรรมเนียมข้อปฏิบัติของหมู่สงฆ์ในสังฆมณฑลเพื่อให้ภิกษุสงฆ์ใช้เป็นแนวประพฤติปฏิบัติในทิศทางเดียวกัน เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, กรรมวิบัติวินิจฉัย 0 Comment Read More >> ของชิ้นเอกในกรมศิลปากร : พระไตรปิฎกใบลานอักษรธรรมล้านนาในหอสมุดแห่งชาติ วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานล้านนาในคลังเอกสารโบราณของสำนักหอสมุดแห่งชาติ มีประมาณ 24,000 ผูก ในจำนวนนี้เป็นคัมภีร์ใบลานพระไตรปิฎกถึง 450 ผูก ซึ่งถือว่าเป็นคลังใบลานล้านนาพระไตรปิฎกที่ใหญ่มาก ยิ่งไปกว่านั้นพระไตรปิฎกล้านนาที่พบเหล่านั้น สามารถศึกษาเปรียบเทียบกับแหล่งเอกสารโบราณอื่น ๆ ในภาคเหนือได้ครบทั้งสามปิฎก คือพระวินัย พระสูตร พระอภิธรรม จึงเป็นคลังสมองของล้านนาอย่างแท้จริง เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, พระไตรปิฎก, อักษรธรรมล้านนา 0 Comment Read More >> การอนุรักษ์ใบลาน ก่องแก้ว วีระประจักษ์ หนังสือใบลานเป็นเอกสารโบราณที่นิยมจดจารพระธรรมคำสั่งสอนในทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งบทมนต์ต่าง ๆ อันศักดิ์สิทธิ์ เรื่องอันเรื่องด้วยองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่เคารพสูงสุดของพุทธศาสนิกชน และบันทึกเรื่องต่าง ๆ ที่เป็นบทนิพนธ์ของอดีตชน ด้วยเหตุนี้ คนไทยโบราณจึงนิยมเรียกหนังสือใบลานเหล่านั้นว่า คัมภีร์ใบลาน มีนาคม 27, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร การอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >>
ของชิ้นเอกในกรมศิลปากร : พระไตรปิฎกใบลานอักษรธรรมล้านนาในหอสมุดแห่งชาติ วัฒนา พึ่งชื่น คัมภีร์ใบลานล้านนาในคลังเอกสารโบราณของสำนักหอสมุดแห่งชาติ มีประมาณ 24,000 ผูก ในจำนวนนี้เป็นคัมภีร์ใบลานพระไตรปิฎกถึง 450 ผูก ซึ่งถือว่าเป็นคลังใบลานล้านนาพระไตรปิฎกที่ใหญ่มาก ยิ่งไปกว่านั้นพระไตรปิฎกล้านนาที่พบเหล่านั้น สามารถศึกษาเปรียบเทียบกับแหล่งเอกสารโบราณอื่น ๆ ในภาคเหนือได้ครบทั้งสามปิฎก คือพระวินัย พระสูตร พระอภิธรรม จึงเป็นคลังสมองของล้านนาอย่างแท้จริง เมษายน 29, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร คัมภีร์ใบลาน, พระไตรปิฎก, อักษรธรรมล้านนา 0 Comment Read More >> การอนุรักษ์ใบลาน ก่องแก้ว วีระประจักษ์ หนังสือใบลานเป็นเอกสารโบราณที่นิยมจดจารพระธรรมคำสั่งสอนในทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งบทมนต์ต่าง ๆ อันศักดิ์สิทธิ์ เรื่องอันเรื่องด้วยองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่เคารพสูงสุดของพุทธศาสนิกชน และบันทึกเรื่องต่าง ๆ ที่เป็นบทนิพนธ์ของอดีตชน ด้วยเหตุนี้ คนไทยโบราณจึงนิยมเรียกหนังสือใบลานเหล่านั้นว่า คัมภีร์ใบลาน มีนาคม 27, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร การอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >>
การอนุรักษ์ใบลาน ก่องแก้ว วีระประจักษ์ หนังสือใบลานเป็นเอกสารโบราณที่นิยมจดจารพระธรรมคำสั่งสอนในทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งบทมนต์ต่าง ๆ อันศักดิ์สิทธิ์ เรื่องอันเรื่องด้วยองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นที่เคารพสูงสุดของพุทธศาสนิกชน และบันทึกเรื่องต่าง ๆ ที่เป็นบทนิพนธ์ของอดีตชน ด้วยเหตุนี้ คนไทยโบราณจึงนิยมเรียกหนังสือใบลานเหล่านั้นว่า คัมภีร์ใบลาน มีนาคม 27, 2024 By Sompol M. คัมภีร์ใบลาน, บทความในนิตยสารศิลปากร การอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน 0 Comment Read More >>